โรคไทรอยด์เกิดจากอะไร อาการเป็นอย่างไร รักษาหายไหม

 

"โรคไทรอยด์" หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องไกลตัวและเกิดขึ้นกับตนเองได้ยาก แต่แท้ที่จริงแล้วบางคนอาจมีภาวะไทรอยด์ผิดปกติโดยไม่รู้ตัว ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งไทรอยด์ต่ำหรือสูง เป็นแบบที่มีหรือไม่มีอาการก็ได้ จึงต้องอาศัยการตรวจเลือด เพื่อหาภาวะที่แท้จริงของโรค  

นอกจากนี้ ยังมีสิ่งกระตุ้นให้เกิดไทรอยด์ผิดปกติ ได้แก่ ผู้ที่มีความเครียดสะสม พักผ่อนน้อย และมีระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่ปกติ ซึ่งโรคไทรอยด์นับว่าเป็นอันตรายอย่างมาก เนื่องจากต่อมไทรอยด์เป็นต่อมไร้ท่อที่ผลิตฮอร์โมนช่วยกระตุ้นระบบเผาผลาญของร่างกาย หากเสียหายไป ระบบต่าง ๆ ของร่างกายก็เสี่ยงที่จะรวนหรือผิดปกติได้ 

ดังนั้น เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับโรคไทรอยด์กันมากขึ้นว่าเกิดจากอะไรได้อีกบ้าง รวมถึงมีอาการ และแนวทางการรักษาอย่างไร เราจะมาบอกให้รู้กันในบทความนี้

โรคไทรอยด์เกิดจากอะไร ?

โรคไทรอยด์ เป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หรือต่อมไทรอยด์ทำงานไม่ปกติ จนทำให้ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ออกมาสูงหรือต่ำเกินไป โดยมีปัจจัยที่เป็นตัวกระตุ้น ดังต่อไปนี้ 

เครียดสะสม

หนึ่งในสาเหตุสำคัญของโรคไทรอยด์ เกิดจากความเครียดที่สะสม เนื่องจากร่างกายจะมีการผลิตฮอร์โมนอะดรีนาลีนและคอลติซอลออกมา ซึ่งฮอร์โมนชนิดนี้ ส่งผลกระทบต่อภูมิคุ้มกันของร่างกาย จนทำให้เกิดภาวะไทรอยด์เป็นพิษกำเริบ 

รับประทานอาหารแปรรูปเป็นประจำ

เนื่องจากในอาหารแปรรูปต่าง ๆ มักมีปริมาณของน้ำตาล โซเดียม สูงเกินกว่าที่ร่างกายต้องการ ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของต่อมไทรอยด์ได้

ประจำเดือนมาไม่ปกติ

คนที่บางเดือนประจำเดือนก็มา หรือบางเดือนก็ขาดหายไป มักมีภาวะฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มขึ้นหรือลดลงมากกว่าปกติ ส่งผลให้ไทรอยด์เป็นพิษได้ อีกทั้งยังมีอาการควบคุมอารมณ์ได้ยาก ซึมเศร้า ร่างกายอ่อนแอลงอีกด้วย 

นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ

การนอนหลับพักผ่อนน้อย ไม่ถึงวันละ 3-4 ชั่วโมงต่อวัน จะส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันลดลง การผลิตฮฮร์โมนไทรอยด์จึงผิดปกติด้วยเช่นกัน

เป็นหวัดหรือติดเชื้อ

เมื่อมีเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย จะกระตุ้นให้ร่างกายผลิตสารภูมิต้านทานออกมา เพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค ซึ่งหากมากเกินไปอาจส่งผลให้ไทรอยด์ทำงานผิดปกติ กลายเป็นไทรอยด์กำเริบในที่สุด

โรคไทรอยด์มีกี่แบบ รักษาหายไหม ?

สำหรับคนที่สงสัยว่าโรคไทรอยด์สามารถรักษาหายไหม ต้องบอกให้เข้าใจก่อนว่าสามารถรักษาได้ แต่ต้องใช้วิธีที่เหมาะสมกับภาวะไทรอยด์ของแต่ละคน ซึ่งแบ่งออกเป็น ดังนี้

1. ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานสูง (Hyperthyroidism) หรือไทรอยด์เป็นพิษ

เมื่อภูมิคุ้มกันของร่างกายมีความผิดปกติ ส่งผลให้สร้างสารภูมิต้านทานมาต่อต้านตนเอง ทั้งยังกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์ทำงานมากขึ้น และหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ออกมาจนเกินความจำเป็นของร่างกาย โดยมีอาการและแนวทางการรักษา ดังนี้

อาการ

• เหนื่อย ใจสั่น แขนขาอ่อนแรง 
• ขี้ร้อน เหงื่อออกเยอะ
• น้ำหนักลด 
• ประจำเดือนน้อยลง
• ผิวหน้าขรุขระ 

แนวทางการรักษา

• รับประทานยาต้านไทรอยด์ เพื่อกดการสร้างไทรอยด์ฮอร์โมน
• กลืนน้ำแร่ไอโอดีน เพื่อทำลายเซลล์ของต่อมไทรอยด์ ทำให้มีขนาดเล็กลงและสร้างฮอร์โมนได้น้อยลง
• ผ่าตัดต่อมไทรอยด์ สำหรับผู้ที่อาการรุนแรง คอโตมาก กลืนอาหารยาก หายใจลำบาก 

2. ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน หรือต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ (Hypothyroidism)

เกิดจากต่อมผลิตฮอร์โมนออกมาได้น้อยกว่าปกติ หรือมีการอักเสบบริเวณต่อมไทรอยด์ จนทำให้สามารถผลิตฮอร์โมนได้ลดน้อยลง มีอาการและแนวทางการรักษา ดังนี้

อาการ

• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย 
• ผมร่วง
• นอนไม่หลับ
• ง่วงนอนตลอดเวลา
• น้ำหนักขึ้น อ้วนง่าย
• หิวบ่อยแต่กินได้น้อย
• ขี้หนาว
• ขับถ่ายไม่ปกติ ท้องผูก
• ผิวแห้ง

แนวทางการรักษา

• รักษาด้วยยา ซึ่งเป็นฮอร์โมนไทรอยด์
• ปรับสมดุลฮอร์โมน ด้วยการเสริมฮอร์โมนไทรอยด์
• เพิ่มสารอาหาร ด้วยการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของไอโอดีน สังกะสี และวิตามินดี

3. โรคต่อมไทรอยด์อักเสบ(Thyroiditis)

ภาวะไทรอยด์ที่สามารถพบได้บ่อย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

• ต่อมไทรอยด์อักเสบกึ่งเฉียบพลัน (Subacute Thyroiditis) จากการติดเชื้อไวรัส เช่น หวัด มักมีอาการไข้ คลำเจอก้อนไทรอยด์ที่คอ รักษาด้วยการรับประทานยาสเตียรอยด์ 
• ต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง (Hashimoto Thyroiditis) จากความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน มักมีอาการคอโต แต่กดไม่เจ็บ เป็น ๆ หาย ๆ จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัย โดยการตรวจแอนติบอดีในเลือด และรักษาด้วยการรับประทานไทรอยด์ฮอร์โมน

สำหรับคนที่พบว่าตนเองมีอาการที่เป็นสัญญาณของโรคไทรอยด์ มารักษาภาวะเครียดสะสม เพื่อลดความเสี่ยงในการเป็นโรคไทรอยด์ ที่ ADDLIFE ยินดีให้การดูแลโดยแพทย์ชำนาญการ เปิดบริการทุกวัน เวลา 7.00-18.00 น. ติดต่อขอข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ LINE @addlife หรือโทร. 02-677-7077

ข้อมูลอ้างอิง

1. ก้อนที่ต่อมไทรอยด์. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=452
2. เช็กหน่อย ไทรอยด์ผิดปกติหรือไม่. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/เช็กหน่อย-ไทรอยด์ผิดปกต/