ฉีดสี MRI / CT Scan คืออะไร อันตรายไหม ควรเตรียมตัวอย่างไร ?

การตรวจ MRI (Magnetic Resonance Imaging) และการทำ CT Scan คือการตรวจโดยใช้เครื่องมือวินิจฉัย ซึ่งเป็นเทคโนโลยีขั้นสูงในการสร้างภาพเนื้อเยื่อและอวัยวะภายในร่างกาย เพื่อช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้อย่างแม่นยำ อย่างไรก็ตาม การตรวจด้วยเครื่องมือเหล่านี้บางครั้งจำเป็นต้องมีการฉีดสารสี (Contrast Agent) เข้าสู่ร่างกายเพื่อเพิ่มความชัดเจนของภาพ 

ซึ่งในขั้นตอนนี้ อาจทำให้หลายคนรู้สึกกังวลหรือสงสัยว่า “การฉีดสี MRI จะอันตรายไหม ?” ในเนื้อหานี้เราจะอธิบายเกี่ยวกับการฉีดสี MRI ว่าคืออะไร จุดประสงค์ของการฉีดสี การเตรียมตัวก่อนการฉีดสี และความปลอดภัย เพื่อช่วยให้ผู้ที่กำลังจะรับการตรวจมีความเข้าใจและมั่นใจมากขึ้น พร้อมรับฟังข้อมูลเกี่ยวกับการฉีดสีกับ พญ.จิณห์นิภา โตธรรม แพทย์รังสีวิทยาวินิจฉัย ได้ที่วิดีโอด้านล่างนี้

การฉีดสี MRI / CT Scan คืออะไร ?

การฉีดสีก่อนตรวจ MRI/CT Scan คือการฉีดสารสีชนิดพิเศษที่ชื่อว่า แกโดลิเนียม (Gadolinium) เข้าสู่ร่างกายผ่านทางหลอดเลือดดำ เพื่อเพิ่มความชัดเจนของภาพที่ได้จากการตรวจ ซึ่งจะทำให้เห็นรายละเอียดของเนื้อเยื่อและอวัยวะได้เป็นอย่างดี พร้อมยกระดับประสิทธิภาพในการตรวจและความสามารถด้านการพิจารณาผลเพื่อแยกโรค เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการตรวจหาโรคหรือความผิดปกติที่ซับซ้อน เช่น ภาวะสมองล้า ก้อนเนื้อ มะเร็ง หรือการอักเสบในร่างกาย โดยการฉีดสีสำหรับการตรวจ MRI จะใช้ชนิดของยาฉีดสีที่แตกต่างกัน โดยสารสีที่ใช้สำหรับ MRI ไม่ได้มีส่วนประกอบของไอโอดีนเหมือนกับการฉีดสีในการตรวจ CT Scan ทำให้ลดความเสี่ยงในการแพ้สารบางชนิดได้

จุดประสงค์ของการฉีดสีทำ MRI / CT Scan

• เพิ่มความคมชัดของภาพ : การฉีดสีช่วยให้ภาพที่ได้จาก MRI / CT Scan มีความคมชัดและละเอียดมากขึ้น ทำให้สามารถแยกแยะความแตกต่างของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน
• ประเมินสภาพหลอดเลือด : การฉีดสีช่วยให้เห็นสภาพของหลอดเลือดได้ชัดเจนขึ้น ซึ่งเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยภาวะหลอดเลือดตีบหรือการรั่วไหลของหลอดเลือด
• ตรวจหาก้อนเนื้อหรือมะเร็ง : การฉีดสีช่วยให้เห็นก้อนเนื้อหรือมะเร็งในอวัยวะต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถประเมินขนาดและตำแหน่งของก้อนเนื้อได้อย่างแม่นยำ
• ประเมินการไหลเวียนของเลือด : การฉีดสีช่วยให้เห็นการไหลเวียนของเลือดในอวัยวะต่าง ๆ ซึ่งเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยภาวะการอักเสบหรือติดเชื้อ
• เพิ่มประสิทธิภาพในการวินิจฉัย : การฉีดสีช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคหรือความผิดปกติในอวัยวะต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพและแม่นยำมากยิ่งขึ้น

การฉีดสีก่อนตรวจ MRI / CT Scan ต่างจากตรวจปกติอย่างไร ?

การตรวจ MRI หรือ CT Scan แบบปกติจะให้ภาพโครงสร้างของอวัยวะและเนื้อเยื่อภายในร่างกายโดยใช้คลื่นแม่เหล็กซึ่งไม่ต้องใช้สารช่วย แต่บางครั้งภาพที่ได้อาจไม่ชัดเจนเพียงพอสำหรับการวินิจฉัยบางโรค ที่ซับซ้อน เช่น การตรวจหาก้อนเนื้องอกในสมอง เส้นเลือดผิดปกติ หรือการอักเสบภายในร่างกาย จึงจำเป็นต้องฉีดสีก่อนทำ MRI ทั้งนี้ เพื่อช่วยเพิ่มความคมชัดและรายละเอียดในภาพ ทำให้แพทย์สามารถแยกแยะความผิดปกติของเนื้อเยื่อและวินิจฉัยได้อย่างแม่นยำมากยิ่งขึ้น 

• ฉีดสีตรวจ MRI ใช้สารแกโดลิเนียม (Gadolinium) เพื่อเพิ่มความเปรียบต่างของเนื้อเยื่อในภาพ ช่วยให้แพทย์เห็นรายละเอียดของอวัยวะหรือจุดผิดปกติได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เช่น สมอง เส้นเลือด หรือเนื้องอกเล็ก ๆ ที่อาจมองไม่เห็นในการตรวจปกติ
• ฉีดสีตรวจ CT Scan ใช้สารไอโอดีน (Iodine-based Contrast) ซึ่งฉีดเข้าทางหลอดเลือด เพื่อช่วยให้เห็นภาพของเส้นเลือด ระบบทางเดินปัสสาวะ หรือตรวจหาความผิดปกติของอวัยวะภายใน เช่น ตับ ไต ปอด หรือหลอดเลือดหัวใจ ได้อย่างแม่นยำ

การเตรียมตัวก่อนการฉีดสีเพื่อตรวจ MRI / CT Scan

• แจ้งประวัติสุขภาพให้แพทย์ทราบ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาการทำงานของไต เพราะสารแกโดลิเนียมอาจเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในกลุ่มผู้ป่วยเหล่านี้
• แจ้งประวัติอาการแพ้สารฉีดสีหรือยาอื่น ๆ เพื่อให้แพทย์เตรียมมาตรการป้องกันอย่างเหมาะสม
• อาจต้องตรวจเลือดเพื่อประเมินการทำงานของไต เช่น การวัดระดับ Creatinine หรือ eGFR ก่อนการฉีดสี
• โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องงดน้ำก่อนตรวจ แต่หากตรวจ MRI บริเวณช่องท้อง อาจต้องงดอาหารและน้ำล่วงหน้า 4-6 ชั่วโมง ตามคำแนะนำของแพทย์
• สวมใส่เสื้อผ้าที่ไม่มีโลหะ เช่น ซิป กระดุม หรือวัสดุที่อาจรบกวนคลื่นแม่เหล็กของเครื่อง MRI
• ถอดเครื่องประดับ เช่น แหวน สร้อยคอ ต่างหู และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่เป็นโลหะก่อนเข้ารับการตรวจ
• หากมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการฉีดสีหรือการตรวจ MRI ควรแจ้งเจ้าหน้าที่เพื่อรับคำแนะนำและการดูแลอย่างเหมาะสม

หลังฉีดสี MRI / CT Scan มีผลข้างเคียงหรืออันตรายไหม ?

สารที่ใช้ฉีดสีถูกจำกัดให้อยู่ในปริมาณน้อยมาก ทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ไม่บ่อย ซึ่งอาการข้างเคียงที่อาจพบได้หลังฉีดสาร ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นแดง หรืออาการคันตามร่างกาย อย่างไรก็ตาม ผู้เข้ารับการตรวจไม่ต้องกังวลมากนัก เพราะทีมรังสีแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์จะคอยดูแลอย่างใกล้ชิด และพร้อมให้ความช่วยเหลือหากเกิดอาการผิดปกติในทันที

กลุ่มที่ควรเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดระหว่างทำ MRI / CT Scan

• ผู้ที่มีโรคไตควรแจ้งแพทย์ก่อนเข้ารับการฉีดสี เนื่องจากอาจมีความเสี่ยงต่อการขับสารแกโดลิเนียมออกจากร่างกายช้า และเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาได้
• ผู้ที่ใส่เครื่องมือโลหะฝังในร่างกาย เช่น Stent เครื่องกระตุ้นหัวใจ หรือเหล็กดัดฟัน ควรแจ้งแพทย์และเจ้าหน้าที่ก่อนเข้ารับการตรวจ
• ผู้ที่มีความกลัวในที่แคบ (Claustrophobia) ควรแจ้งแพทย์ล่วงหน้า เพื่อจัดเตรียมวิธีการช่วยเหลือที่เหมาะสม
• ผู้ที่ประกอบอาชีพเกี่ยวข้องกับโลหะและอาจมีเศษโลหะในร่างกาย เช่น ช่างโลหะ ควรแจ้งแพทย์ก่อนตรวจ เนื่องจากโลหะอาจส่งผลต่อความชัดของภาพ และอาจก่อให้เกิดอันตรายจากการเคลื่อนที่ของโลหะในสนามแม่เหล็ก

ตรวจ MRI / CT Scan ที่ ADDLIFE ฟื้นฟูและรักษาอาการป่วยเรื้อรังจากภายในได้ที่ต้นเหตุ

หากคุณมีอาการอ่อนล้าเรื้อรัง ปวดศีรษะบ่อย เวียนหัว หรือสงสัยว่ากำลังเผชิญภาวะสมองล้า แต่ตรวจสุขภาพทั่วไปแล้วไม่พบความผิดปกติ การตรวจ MRI หรือการทำ CT Scan อาจช่วยค้นหาสาเหตุที่ซ่อนอยู่ เช่น ความผิดปกติของเนื้อสมอง ไขสันหลัง หรือหลอดเลือด รวมถึงโรคในระบบต่าง ๆ เช่น เนื้องอก ซีสต์ การบาดเจ็บกระดูกสันหลัง กล้ามเนื้อ ข้อ ตับ ไต อวัยวะภายใน มดลูก หรือต่อมลูกหมาก ที่ ADDLIFE คุณจะได้รับการตรวจด้วยเทคโนโลยีมาตรฐานระดับโรงพยาบาล พร้อมคำแนะนำด้านการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม เพื่อให้คุณรักษาและฟื้นคืนสมดุลสุขภาพที่ดีจากภายในได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สอบถามข้อมูลหรือปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม โทร. 02 677 7077 หรือ LINE Official : @addlife

 

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q : ฉีดสีก่อนตรวจ MRI หรือ CT Scan คืออะไร ?

ฉีดสีก่อนตรวจ MRI หรือ CT Scan คือการฉีดสารแกโดลิเนียมเข้าสู่ร่างกาย โดยจะทำการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ เพื่อช่วยเพิ่มความชัดเจนและรายละเอียดของภาพ MRI ทำให้แพทย์วินิจฉัยโรคได้แม่นยำขึ้น จากนั้นร่างกายจะขับออกทางปัสสาวะจนเกือบหมดภายใน 24 ชั่วโมง

Q : ฉีดสีในกระบวนการตรวจ MRI หรือ CT Scan อันตรายไหม ?

โดยทั่วไป สารที่แกโดลิเนียมใช้ในการฉีดสีสำหรับ MRI และสารไอโดดีนที่ใช้ฉีดสำหรับทำ CT Scan จะถูกใช้ในปริมาณที่น้อยและปลอดภัยในผู้ป่วยส่วนใหญ่ แต่ในบางรายอาจพบอาการข้างเคียงเพียงเล็กน้อย เช่น คลื่นไส้ ผื่นแดง หรืออาการคัน ทั้งนี้ ทีมแพทย์และเจ้าหน้าที่จะคอยดูแลอย่างใกล้ชิด พร้อมให้การช่วยเหลือทันทีหากเกิดอาการผิดปกติ

Q : การเตรียมตัวก่อนการฉีดสี MRI หรือ CT Scan ควรทำอย่างไร ?

ควรแจ้งประวัติสุขภาพและโรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคไต หรือถ้ามีเครื่องมือโลหะฝังในร่างกาย รวมถึงงดอาหารและน้ำตามคำแนะนำของแพทย์

Q : คนที่แพ้สารฉีดสีสามารถฉีดสี MRI หรือ CT Scan ได้ไหม ?

ต้องแจ้งแพทย์ก่อนตรวจ หากมีประวัติแพ้สารฉีดสี แพทย์จะพิจารณาและเตรียมมาตรการป้องกันอย่างเหมาะสม

Q : การฉีดสีก่อนตรวจ MRI หรือ CT Scan เจ็บไหม ?

การฉีดสีผ่านหลอดเลือดดำอาจรู้สึกเหมือนเข็มฉีดยาเล็กน้อย แต่ไม่เจ็บมากและใช้เวลาสั้น ๆ เท่านั้น

Q: ต้องพักหลังทำการฉีดสี MRI หรือ CT Scan ไหม ?

ส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องพักที่โรงพยาบาล สามารถกลับบ้านได้เลย แต่ควรแจ้งเจ้าหน้าที่หากรู้สึกไม่สบายหรือมีอาการผิดปกติ

Q: ใครควรระวังก่อนฉีดสีตรวจ MRI หรือ CT Scan ?

ผู้ที่มีโรคไต ผู้ที่มีเครื่องมือโลหะฝังในร่างกาย ผู้ที่กลัวที่แคบอย่างมาก และผู้ที่อาจมีเศษโลหะในร่างกาย ควรแจ้งแพทย์ก่อนรับการตรวจ เนื่องจาก

• ผู้ป่วยโรคไต อาจขับสารแกโดลิเนียมออกจากร่างกายได้ช้ากว่าปกติ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนบางอย่าง
• เครื่องมือโลหะฝังในร่างกาย เช่น Stent หรือเครื่องกระตุ้นหัวใจ อาจได้รับผลกระทบจากสนามแม่เหล็ก ทำให้เกิดอันตรายหรือทำให้ภาพไม่ชัดเจน
• ผู้ที่กลัวที่แคบ (Claustrophobia) อาจมีอาการวิตกกังวลหรือเกิดภาวะเครียดระหว่างการตรวจ
• เศษโลหะในร่างกายอาจเคลื่อนที่ภายใต้สนามแม่เหล็ก ก่อให้เกิดอันตรายและส่งผลต่อความแม่นยำของภาพ MRI

ดังนั้น การแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์จะช่วยให้ทีมแพทย์วางแผนการตรวจและดูแลอย่างปลอดภัยมากขึ้น

Q: ค่าใช้จ่ายในการฉีดสีตรวจ MRI หรือ CT Scan ประมาณเท่าไหร่ ?

ค่าใช้จ่ายขึ้นอยู่กับโรงพยาบาลและประเภทของการตรวจ ควรสอบถามรายละเอียดล่วงหน้ากับสถานพยาบาลโดยตรง